นิทรรศการ “On the Edge I see Yellow” เป็นผลงานชุดแรกของมาฮารานี มันจานาการา ที่สำรวจเรื่องเล่าที่กระจัดกระจายในพื้นที่ชายขอบ โดยเฉพาะภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดต่อกันมาในเขตสุมาตราตะวันตกและจังหวัดนราธิวาสในภาคใต้ของประเทศไทย นิทรรศการนี้เชื่อมโยงความทรงจำส่วนบุคคลเข้ากับประวัติศาสตร์กระแสหลัก และวางผลงานศิลปะให้เป็นพื้นที่สำหรับการเยียวยาและการฟื้นฟู

(…)

หลังจากทำงานเกี่ยวกับบาดแผลทางการเมืองอันยาวนานที่ส่งผลข้ามเจเนอเรชั่นมากว่าทศวรรษ มาฮารานีขยายความสนใจของเธอระหว่างลงพื้นที่สำรวจสุมาตราตะวันตกในปี ค.ศ. 2022 เธอเริ่มสนใจพิธีกรรมท้องถิ่น สถาปัตยกรรม และการใช้ขมิ้น ซึ่งเป็นพืชที่เธอมองว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งความยืนหยัดอดทน การค้นคว้าของเธอได้ติดตามร่องรอยการดำรงอยู่ของขมิ้น ตั้งแต่รากเหง้าก่อนยุคอาณานิคม ช่วงที่ถูกลดความสำคัญในยุคอาณานิคม จนถึงการคงอยู่ในฐานะส่วนหนึ่งของตำรับสมุนไพรในปัจจุบัน

เส้นทางการค้นคว้านี้ได้หล่อหลอมเนื้อหาของนิทรรศการ ซึ่งผสมผสานภาพอ้างอิงจากสถาปัตยกรรมของอาณาจักรศรีวิชัย และ รูมะห์ กาดัง (rumah gadang) หรือบ้านแบบดั้งเดิมของสุมาตราตะวันตก เข้ากับภาพการค้าขายในยุคอาณานิคม ผลงานเหล่านี้สำรวจบทบาทของขมิ้นในวัฒนธรรมผ่านกาลเวลา และแสดงภาพให้เห็นว่าการล่าอาณานิคมและกระแสสมัยใหม่ได้ส่งอิทธิพลต่อการค้าและลดความสำคัญของขมิ้นอย่างไร จนกระทบไปถึงการที่ภูมิปัญญาการรักษาแบบพื้นบ้านได้ถูกลบเลือนไป

การคงอยู่ของขมิ้นที่ถูกถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นผ่านคำบอกเล่าและภูมิปัญญาครัวเรือนเป็นแก่นสำคัญของนิทรรศการ ภาพของผู้หญิง วิถีชีวิตในบ้าน และการกระทำที่แสดงถึงความเอื้ออาทร สะท้อนถึงการยืนหยัดอยู่ขององค์ความรู้ท้องถิ่น ผลงานชุดนี้ประกอบด้วยผืนผ้าย้อมสีธรรมชาติ และหมอนที่ทำจากผ้า kain lepas หรือผ้าสารพัดประโยชน์ที่นิยมสวมใส่ในภาคใต้ของไทยทั้งในชีวิตประจำวันจนถึงในพิธีกรรมต่าง ๆ นอกจากนี้ นิทรรศการยังนำเสนอผลงานร่วมกับศิลปินทัศนศิลป์ นูรียา วาจิ และนักเขียน มูบารัด สาและ ในการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ด้านการเยียวยาและความทรงจำที่หยั่งรากอยู่ในพื้นที่ครัวเรือน