วัวแดง…ลมหายใจแห่งป่าราบต่ำ

ประเทศไทยเป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญด้านความหลากหลายทางธรรมชาติ ประกอบด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ทั้งพืชพรรณและสัตว์ป่าที่หายากหลายชนิด โดยเฉพาะวัวแดง (Bos javanicus) สัตว์ป่าที่มีความสวยงามและมีสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ (Endangered) ในบัญชีแดงของ IUCN Red List of Threatened Species เนื่องจากประชากรและถิ่นอาศัยถูกคุกคาม ส่งผลให้ประชากรวัวแดงลดลงอย่างต่อเนื่อง วัวแดงถือเป็นสัตว์ป่าที่มีความโดดเด่นและเป็นตัวแทนของการปกป้องผืนป่าที่ราบต่ำซึ่งเป็นพื้นที่อาศัยที่สำคัญของสัตว์ป่าหลายชนิด อย่างไรก็ตาม วัวแดงในประเทศไทยถือเป็นกลุ่มประชากรที่เป็นความหวังและมีความสำคัญระดับโลก

สืบเนื่องจากความสำคัญข้างตันและความเร่งด่วนในการอนุรักษ์วัวแดง กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้จัดทำแผนปฏิบัติการอนุรักษ์วัวแดงในปี พ.ศ. 2562 รวมถึงการรวบรวมข้อมูลด้านสถานภาพประชากรที่เป็นปัจจุบันและแนวทางการอนุรักษ์จากการประชุมเชิงปฏิบัติการ “การประเมินสถานภาพประชากร และการกระจายของวัวแดงในประเทศไทย” เมื่อพฤษภาคม พ.ศ. 2566 ที่ผ่านมา โดยความร่วมมือของกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่า และพันธุ์พืช กับคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ องค์การกองทุนสัตว์ป่าโลกสากล (WWF ประเทศไทย) และองค์กรภาคีอีก 9 หน่วยงาน จัดทำเป็นหนังสือและนิทรรศการ วัวแดง…ลมหายใจแห่งป่าราบต่ำ เพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับวัวแดง วัวป่าที่เป็นสัญลักษณ์ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งนำเสนอการดำเนินงานการจัดการประชากรและการอนุรักษ์วัวแดงในอนาคตต่อไป

เกี่ยวกับผู้จัด
นิทรรศการในครั้งนี้เกิดจากความร่วมมือของคณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ องค์การกองทุนสัตว์ป่าโลกสากล (WWF ประเทศไทย) กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช พร้อมด้วยองค์กรภาคีอีก 9 หน่วยงาน ได้แก่ มหาวิทยาลัยมหิดล, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์, องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ, มูลนิธิสืบนาคะเสถียร, สมาคมอุทยานแห่งชาติ, สมาคมอนุรักษ์สัตว์ป่า (WCS) ประเทศไทย, องค์การแพนเทอราเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียใต้ (Panthera) และไอยูซีเอ็น-แผนงานประเทศไทย (IUCN)

โดยริเริ่มจากการประชุมเชิงปฏิบัติการ “การประเมินสถานภาพประชากร และการกระจายของวัวแดงในประเทศไทย" เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม พ.ศ. 2566 ณ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อจัดทำแผนการอนุรักษ์อย่างเร่งด่วนเพื่อรักษาสัตว์ป่าที่สวยงามและใกล้สูญพันธุ์ชนิดนี้ และรวบรวมข้อมูลด้านประชากรและการกระจายของวัวแดงในประเทศไทย รวมถึงปัญหาภัยคุกคาม และความขัดแย้งต่าง ๆ ตลอดจนการร่วมกันกำหนดทิศทาง และจัดทำเป็นหนังสือ วัวแดง : สถานภาพประชากร การกระจาย และแนวทางการจัดการในประเทศไทยขึ้นมา (สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://wwffoundation.org/3d-flip-book/banteng/)